توضیحات عمومی  منو اتيلن گلايكول

                                                                                                                                                                                                   MONO ETHYLENE GLYCOL

کد تعرفه گمرکی منو اتیلن گلایکول:                                                ۲۹۰۵۳۱۰۰

کد آیسیک منو اتیلن گلایکول:                                                    ۲۴۱۱۵۱۲۵۹۴

فرمول مولکولی:                           C₂H₆O₂  یا  CH₂OHCH₂OH  یا  HOCH₂CH₂OH

CAS number MEG :                                                                    ۱-۲۱-۱۰۷

نام­های متداول دیگر منو اتیلن گلایکول:

۱و۲-اتان دی اُل ۱,۲-Ethanediol ، اتیلن الکل Ethylene alcohol ، هایپو دی کربن اسید Hypodicarbonous acid ، مونواتیلن گلایکول Monoethylene glycol ، ۱و۲- دی هیدروکسی اتان ۱,۲-Dihydroxyethane ، دو هیدروکسی اتانول ۲-Hydroxyethanol ، گلایکول اتیلن Glycol, Ethylene ، گلایکول مونو اتیلن Glycol, Monoethylene

کاربرد منو اتيلن گلايكول بصورت خلاصه:

ازمنو اتيلن گلايكول به عنوان یک ضد یخ و خنک کننده در تجهیزات خنک کننده صنعتی برای کمپرس کردن گاز، در سیستم های تهویه و سرمایشی وتولید مایعات هیدرولیکی استفاده می شود. هم چنین در تولید رزین ها، دینامیت، داروهای ضدیبوست، جلادهنده های کفش ها،  رنگ، حشره کش، جوهر، محلول های تمیز کننده صفحات نمایشگر، لوازم آرایشی، روان کننده ها، فیلم های پوشش دهنده، پلاستیک، فیبرهای پلی استر  و …. استفاده می شود. آب دوست بودن آن سبب شده تا در تصفیه ی کاغذ، جوهرچاپ و چسب مورد استفاده واقع شود.

انعطاف پذیر بودن این پلیمر و قابلیت انحلال پذیری در آب، سبب شده تا در آزمایش های بیوشیمی به ویژه در روش تنش اسمزی[۱]، برای ایجاد فشارهای بالای اسمزی[۲] مورد استفاده قرار گیرد. در باند فرودگاه ها نیز برای یخ زدایی از اتیلن گلایکول استفاده می کنند. (ChemicalSafetyFacts.org) (ILO)

خصوصیات فیزیکی شیمیایی منو اتيلن گلايكول

رنگ، بو، حالت فیزیکی و خصوصیات فیزیکی معروف  منو اتيلن گلايكول:

منو اتيلن گلايكول از زیر گروه پلی اترها بوده و یک مایع  بی رنگ، بی بو، دارای طعم شیرین، با ویسکوزیته بالا و سمی است. از گروه الکل های  دی هیدروکسیل[۳] بوده و مهم ترین گلایکول تجاری است. این ترکیب بسته به جرم مولکولی با نام های پلی اتیلن اکسید[۴]  و پلی اکسید اتیلن[۵] نیز شناخته می شود.

آشامیدن منو اتيلن گلايكول در غلظت های بالا سبب استفراغ، تهوع، تشنج، تحلیل سیستم عصب مرکزی و آسیب به قلب و عروق و کلیه می شود و به دلیل سمی بودن می تواند خطر مرگ را هم در پی داشته باشد. استشمام غلظت های پایین آن به طور مداوم و پس از یک بازه زمانی ( به طور مثال یک بازه یک ماهه) منجر به سوزش گلو و آسیب دستگاه تنفسی می شود. (pubchem) (ChemicalSafetyFacts.org) (the chemical company)

حلالیت  منو اتيلن گلايكول  در حلالهای دیگر و آب:

*انحلال پذیر در آب

*انحلال پذیر در استون و دیگر کتون های مشابه، الکل، متیلن کلراید[۶]، گلیسرول[۷] یا گلیسیرین، استیک اسید[۸]، آلدهیدها، پیریدین[۹]، روغن های چرب، روغن های معدنی  و انحلال پذیری کم در اتر

*در بنزن و هیدروکربن های کلردار نامحلول است.

خواص معروف  منو اتيلن گلايكول:

نقطه جوش بالا، غیر خورنده بودن، توانایی کاهش نقطه انجماد  و داشتن دو گروه عامل الکلی در منو اتیلن گلایکول سبب شده تا در فرمولاسیون بسیاری از محصولات نقش داشته باشد.قيمت MEG ريكاوري

شرکت­های تولید کننده منو اتيلن گلايكول

تولیدکنندگان ایرانی منو اتیلن گلایکول: فروش MEG پتروشيمي شازند

پتروشیمی شازند

تولیدکنندگان خارجی منو اتیلن گلایکول:

آمریکا، چین، تایلند، برزیل، روسیه، آفریقای جنوبی، اوکراین

ميزان واردات و صادرات منو اتيلن گلايكول (كد تعرفه گمركي ۲۹۰۵۳۱۰۰)؛

آمار واردات منو اتيلن گلايكول ؛

نمودار شماره یک – نمودار میزان واردات حلال اتیلن گلایکول از سال ۱۳۹۶ – ۱۳۹۱

آمار صادرات منو اتيلن گلايكول ؛

نمودار شماره دو – نمودار میزان صادرات حلال اتیلن گلایکول از سال ۱۳۹۶ – ۱۳۹۱

کاربردهای منو اتيلن گلايكول فرو

صنایع مصرف­ کننده منو اتيلن گلايكول  به ترتیب میزان مصرف:

۱)      صنعت داروسازي

این حلال پایه بسیاری از داروهای ضد یبوست و داروهای شست و شو دهنده روده که پیش از عمل های جراحی و کلونوسکوپی مورد استفاده قرار می گیرند بوده و به عنوان حامل در فرمولاسیون بسیاری از داروهای دیگر مانند شربت های خوراکی، قرص های کپسولی نرم و پمادها مورد استفاده است. از دیگر کاربردهای دارویی آن می توان به ترمیم عصب و (pubchem) فروش MEG منو اتيلن گلايكول

۲)      صنعت پلیمر

: یکی از کاربردهای این حلال، تولید رزین های پلاستیکی پلی اتیلن ترفتالات[۱۰] است که در تولید بطری های نگه دارنده ی نوشیدنی های گازدار، آب و آب میوه از آن استفاده می شود. پلی اتیلن ترفتالات حاصل واکنش اتیلن گلایکول با ترفتالیک اسید[۱۱] است. رزین ها و فیبرهای پلی استر که در تولید لباس، فرش، بالشت و پارچه های مبلی از آن ها استفاده می شود و فایبرگلاس ها[۱۲] که در تولید وان حمام، توپ بولینگ و جت اسکی استفاده می شوند نیز برگرفته از پلی اتیلن گلایکول هستند.

رزین های آلکیدی از ترکیب اتیلن گلایکول با اسید هایی مانند اورتو فتالیک[۱۳]،  مالئیک یا فوماریک اسید[۱۴] تولید می شوند که در سنتز لاستیک، چسب و … کاربرد دارند. آلکیدهایی که به وسیله ی اتیلن گلایکول و فتالیک انیدرید تولید می شوند، در ترکیب با رزین های مشابه به خود در حضور گلیسیرین یا پنتا اریتریتول[۱۵]  برای تولید پوشش دهنده های سطوح استفاده می شوند. (ChemicalSafetyFacts.org) (John J. McKetta Jr, 1984) فروش منو اتيلن گلايكول صنعتي

۳)      صنعت چاپ :

در تولید جوهر به ویژه جوهر خودکار به منظور افزایش ویسکوزیته و کاهش نرخ تبخیر از این حلال استفاده می شود. (ChemicalSafetyFacts.org)

۴)      صنعت خودرو :

ترکیبی از اتیلن گلایکول، دی اتیلن گلایکول[۱۶]، تری اتیلن گلایکول[۱۷] و تترا اتیلن[۱۸] به عنوان ضد یخ استفاده می شود. در فرمولاسیون های دیگر و در مواردی که حساسیت ها کمتر باشد از ترکیب آب با اتیلن گلایکول یا پلی اتیلن گلایکول نیز می توان استفاده کرد که اتیلن گلایکول به دلیل داشتن ویسکوزیته کمتر و به طبع جریان یافتن راحتتر و سریعتر و انتقال حرارت بهتر، نسبت به دیگری ارجعیت داشته و پرکاربرد تر است. ترکیب ۶۰% اتیلن گلایکول و ۴۰% آب، نقطه انجماد را تا دمای c ˚ ۴۵- کاهش می دهد.  افزودن یک ترکیب ضد یخ به منظور جلوگیری از انسداد خطوط و انفجار است. (Houghton)  (KOSTUSA) (VEOLIA)

۵)      صنعت نفت و گاز :

اتیلن گلایکول به طور گسترده برای جلوگیری از تشکیل هیدرات متان[۱۹] در لوله های چندفازی که مسافت زیادی را برای انتقال گاز طبیعی از اعماق دریا به سطح زمین طی می کنند، استفاده می شود. (the chemical company)

۶)      صنایع شیمیایی و پتروشيمي :

ترکیب شیمیایی ۱و۴-دی اکسان طی فرآیند هیدروژن گیری کاتالیستی از دی اتیلن گلایکول در محیط اسیدی تولید می شود که اتیلن گلایکول به عنوان یک عامل واسطه در محیط واکنش حضور دارد. از دیگر کاربردهای مهم این حلال می توان به تولید گلیوکسال[۲۰] اشاره کرد. (the chemical company) فروش MEG مارون

۷)     صنعت نساجی :

در رنگ کردن پارچه های کتان، ابتدا به منظور آماده سازی و پیش تصفیه، پارچه را در یک محلول آبی حاوی نمک تیوسیانات[۲۱] قرار داده و سپس با استفاده از رنگ مستقیم[۲۲] یا رنگ سولفور[۲۳] و حلال های گلایکول و گلایکول اتر مانند پروپیلن گلایکول[۲۴]، دی پروپیلن گلایکول[۲۵]، پلی اتیلن گلایکول[۲۶] با جرم مولکولی ۴۰۰ تا ۶۰۰، اتیلن گلایکول مونومتیل اتر[۲۷] و متوکسی پلی اتیلن گلایکول با جرم مولکولی ۱۲۰ تا ۵۵۰ در بازه دمایی c ˚ ۱۲۰ – ۵۰ آن را رنگ می کنند. در مرحله بعد برای جداسازی مقادیر اضافه رنگ، پارچه با آب شست و شو داده می شود. (Blanchard, 1981)

۸)     صنعت دخانیات :

سیگارهای الکترونیکی امروزه جایگزین سیگار های معمولی شده اند که به دلیل کاهش فرآیند احتراق، ترکیبات سرطان زا سیگارهای معمولی را به بدن منتقل نمی کنند. در این سیگارها علاوه بر نیکوتین از حلال، طعم دهنده و افزودنی هایی استفاده می شود که خطراتی را در پی دارند. حلال مورد استفاده پروپیلن گلایکول، گلیسرول و یا اتیلن گلایکول است که مخاطرات و سمیت اتیلن گلایکول از دو حلال دیگر بیشتر است . (Christoph Hutzler, 2014)

۹)     صنعت چرم :

هنگام رنگ کردن چرم به منظور رقیق سازی رنگ از یکی از حلال های ۱-متوکسی-۲-پروپانول[۲۸]، اتیلن گلایکول مونو بوتیل اتر[۲۹] و دی اتیلن گلایکول مونوبوتیل اتر[۳۰] به همراه استرهای استیک اسید مانند نرمال بوتیل استات[۳۱]، ایزوبوتیل استات[۳۲] و اتیل استات استفاده می شود. (PRISMADYE)

۱۰) راه سازی :

در رنگ های امولسیونی آسفالت، از ترکیب آب، حلال و آسفالت برای حفظ فاز مایع حلال استفاده می شود و پس از استفاده حلال تبخیر می شود. انجماد آسفالت می تواند سبب شکستن حالت امولسیونی شود. به همین علت به منظور جلوگیری از یخ بستن آن، از اتیلن گلایکول استفاده می شود. (John J. McKetta Jr, 1984)

۱۱) تولید تجهیزات اطفاء حریق :

در کپسول های اطفاء حریق تحت فشار کربن دی اکسید و در سیستم های آب پاش برای جلوگیری از انجماد از اتیلن گلایکول استفاده می شود. (John J. McKetta Jr, 1984)

۱۲) تولید مواد منفجره :

دینامیت ها عموما در دمای کم منجمد شده و دیگر منفجر نمی شوند. اتیلن گلایکول که خود یک ترکیب قابل انفجار است برای کاهش دمای انجماد و حمل و نقل آسان در دمای سرد به دینامیت افزوده می شود. ترکیبی از گلیسرول ( گلیسیرین) و اتیلن گلایکول در حضور سولفوریک اسید نیتراته می شوند و محلولی از نیتروگلیسیرین[۳۳] در اتیلن گلایکول دی نیترات تشکیل شده و به دینامیت افزوده می شود. (John J. McKetta Jr, 1984) قيمت اتيلن گلايكول صنعتي

۱۳) صنعت رنگ و رزين :

در تولید رنگ ها از رنگدانه، حلال، رزین و افزودنی استفاده می شود که در رنگ های لاتکس و آکریلیک از حلال اتیلن گلایکول استفاده می شود. (Design Life-Cycle) (IAQUK) عرضه و فروش MEG

فرايند تولید منو اتيلن گلايكول

جهت مطالعه در مورد فرآيند آبگيري از MEG‌ و مواد مشابه همون NMP و DMSO به سايت شركت صنايع شيميايي سبز پارسيان مراجعه فرماييد

ش حوال

حجم تولید سالیانه منو اتيلن گلايكول در سالهای اخیر:

این حلال توسط پتروشیمی شازند ( به ظرفیت ۱۰۱۷۱۰ تن) و سه شرکت خصوصی ( مجموعا به ظرفیت ۲۱۰۰۰تن ) تولید می شود.

روش­های مختلف تولید منو اتيلن گلايكول:

۱)      هیدروژن دار شدن اتیلن اکسید

حاصل واکنش بین اتیلن اکسید و آب، اتیلن گلایکول است که این واکنش در هر سه محیط بازی، اسیدی و خنثی قابل انجام است. در این فرآیند مقادیر کمی از دی اتیلن گلایکول و تری اتیلن گلایکول به عنوان محصول جانبی تولید می شود که طی فرآیند تقطیر از محصول اصلی جدا می شوند. در صورتی که اتیلن گلایکول و اتیلن اکسید در محیط واکنش بیشتر باشند، مقادیر زیادی از دی اتیلن گلایکول، تری اتیلن گلایکول و تترا اتیلن گلایکول تولید می شوند.   (KOSTUSA)

C₂H₄O + H₂O → HOCH₂CH₂OH

شرح فرآیند :

اصلی ترین ترکیب برای تولید اتیلن گلایکول، اتیلن اکسید است. برای تولید اتیلن اکسید ابتدا اتیلن و اکسیژن در میکسر ترکیب شده و سپس یک ماده تعدیل کننده مانند کلرواتان[۳۴] به آن افزوده شده و خوراک به راکتور چند لوله ای وارد می گردد. اتیلن اکسید در حضور یک کاتالیست بر پایه نقره و در دمای c ˚ ۳۰۰-۲۰۰ و فشار bar  ۲۰-۱۰ تولید می شود. خروجی راکتور که اتیلن اکسید، آب و کربن دی اکسید است، وارد ستون جذب شده و گاز به وسیله ی آب خالص جدا می شود. آب نیز در ستون استیریپر جدا شده و برای خالص سازی بیشتر، پیش از ورود به واحد اتیلن گلایکول، تصفیه می شود.

شکل شماره یک – فرآیند تولید اتیلن اکسید

اتیلن اکسید در واحد بعدی با مقادیری آب اضافه به منظور کاهش تولید محصولات جانبی ترکیب می شود و به راکتور وارد می گردد. برای جداسازی آب محصول وارد ستون تبخیر کننده شده و طی سه مرحله آب محصول جدا می شود. برای جداسازی آب باقی مانده و محصولات جانبی از محصول اصلی، از چهار ستون جدا کننده برش استفاده می شود که در ستون اول آب، در ستون دوم اتیلن گلایکول، ستون سوم دی اتیلن گلایکول و در ستون آخر تری اتیلن گلایکول جدا می شود.  (SIEMENS)

شکل شماره دو – فرآیند تولید اتیلن گلایکول به وسیله ی اتیلن اکسید

نحوه بسته ­بندی و فروش MEG منو اتيلن گلايكول؛

فروش MEG بصورت بشكه پلي اتيلن ۲۲۰ ليتري، مخازن IBC و فله امكان پذير است.

فهرست واژگان

[۱]– osmotic stress technique : روشی است که در آن تاثیر مولکول های آب بر روی مولکول های بیولوژیک به ویژه آنزیم ها اندازه گیری می شود.

[۲]–  osmotic pressures : فشار اسمزی یا فشار تورگور نیرویی است که باید بر مایع وارد شود تا مانع حرکت آن مایع از بین یک غشای نیمه تراوا (دارای تراوایی نسبی) شود. غشای نیمه تراوا به غشائی گفته می‌شود که نسبت به برخی از مولکول‌ها نفوذ پذیر و نسبت به بعضی دیگر نفوذ ناپذیر است.

[۳]– alcohol [4]– polyethylene oxide (PEO) [5]–  polyoxyethylene (POE) [6]–  methylene chloride [7]– glycerol [8]–  acetic acid [9]– pyridine [10]–  polyethylene terephthalate (PET) plastic resin [11]– terephthalic acid [12]– fiberglass : کامپوزیتی از الیاف شیشه با مواد پلیمری است که از پشم شیشه به عنوان ماده ی تقویت کننده و از مواد پلیمری به عنوان مواد زمینه استفاده می‌شود. [۱۳]– o-phthalic [14]– fumaric acid [15]– pentaerythritol [16]– Diethylene Glycol [17]– Triethylene Glycol [18]– Tetraethylene [19]– methane hydrate : مولکول های متان در شبکه بلوری آب به دام افتاده و حالت جامد شبیه به یخ دارند. [۲۰]– glyoxal [21]– thiocyanate salt [22]– direct dye[23]– sulfur dye [24]– propylene glycol [25]– dipropylene glycol [26]– polyethylene glycol [27]– ethylene glycol monomethyl ether [28]–  ۱-methoxy-2-propanol [29]– ethylene glycol monobutyl ether [30]– diethyleneglycol monobutyl ether [31]– n-butyl acetate [32]– isobutyl acetate [33]– nitroglycerine [34]– chloro-ethane