چاپ فلکسوگرافی
چاپ فلکسو در واقع نسخه به روز شده ی چاپ لترپرس(letterpress) است که در این عرصه ی چاپ دیجیتال توانسته جایگاه خود را حفظ کند و به ویژه برای چاپ بر روی بسته ها و برچسب ها به طور گسترده به کار گرفته شود. این روش سنتی می تواند برای چاپ بر روی انواع بسترهای جاذب و غیر جاذب از جمله مقواهای بسته بندی (مقواهای موج دار)(corrugated cardboard)، کاغذ، دستمال کاغذی، روزنامه، پاکت نامه، تقویم، کتاب، کاتالوگ، برچسب، بسته های چند لایه ی تترا، کارتن های شیر، پوسته های شکلات، بسته های مواد غذایی، سلفون، پلاستیک، لیوان های یکبار مصرف، بسته بندی های مواد غذایی، بسته بندی های انعطاف پذیر(Flexible packets) برچسب های حساس به فشار(Pressure-sensitive labels)، برچسب های چند لایه(Multi-ply labels)، کیسه های پلاستیکی، چاپ بر روی بدنه ی برخی از کالاها مانند شامپو، ضدآفتاب، شکلات صبحانه، نوشیدنی ها با جنس پلی پروپیلن، نایلون، پلی استر، پلی اتیلن، لیبل های چسب دار(label stock)، پارچه های پشمی و سلولز، فیلم های فلزی و فویل های آلومینیومی استفاده شود. برخی از کالاهایی که چاپ فلکسوگرافی بر روی آن ها انجام شده در تصویر زیر قابل مشاهده هستند.

جوهر مناسب در این چاپ جوهرهای نیمه مایع(semiliquid inks) منظور از جوهر نیمه مایع جوهرهایی است که حالت ژل دارند) و جوهرهایی هستند که به سرعت خشک (quick-drying) می شوند. هم چنین برای چاپ طرح های متوالی مانند چاپ کاغذ دیواری، پرده و بسته های هدیه بسیار مناسب است. بستر انتخابی می تواند از جنس کاغذ، کارت، پلیمری، پارچه و حتی فیلم های متالیزه شده (metallised films) (فیلم های پلیمری که با یک لایه نازک از فلز پوشانده شده اند) باشد.
در چاپ فلکسوگرافی که به اختصار با نام فلکسو نیز شناخته می شود، تصویر چاپ شده وضوح و شفافیت خوبی داشته و رنگ ها تناژقابل قبول و پررنگی دارند. همین امر موجب محبوبیت آن در صنعت چاپ و بسته بندی شده است. برخلاف چاپ آفست که از صفحات تک برگ استفاده می شود، در این تکنیک رولی از مواد اولیه قرارگرفته و چاپ بدون وقفه انجام می شود. به همین علت این چاپ برای سفارشات زیاد گزینه بسیار مناسبی است. در این فرآیند از صفحات فتوپلیمری(photopolymer) انعطاف پذیر، که به دور سیلندرهای دوار در دستگاه چاپ پیچیده شده اند، استفاده می شود.
معایب :
- امکان تغییر رنگ
- گران قیمت بودن تجهیزات
- صفحات چاپی مدرن مناسب چاپ فلکسو گران قیمت بوده و برای چاپ در مقیاس کوچک و تعداد محدود مناسب نیستند.
- تغییر بستر و الگوی چاپ به چاپی دیگر با الگو و بستر کاملا متفاوت زمان بر بوده و به همین دلیل هزینه بر است.
- تنها نیروی کار آموزش دیده و نیمه ماهر توانایی کار با دستگاه چاپ را دارد.
- کوچکترین وقفه در فرآیند چاپ می تواند پر هزینه باشد.

مزایا :
- سرعت چاپ بالا
- قابلیت چاپ بر روی طیف گسترده ای از مواد
- هزینه ی اندک تعمیر و نگهداری تجهیزات
- مواد اولیه ارزان قیمت
- قابلیت استفاده از طیف گسترده ای از جوهرها به ویژه جوهرهایی که سریع خشک می شوند (Fast drying inks) و جوهرهای بیو (bio-inks)
- اطمینان از اجرای فرآیند چاپ به صورت مداوم
- امکان استفاده از بسترهای چاپ در قالب رول به جای صفحه و ورق
- اغلب با دستگاه دایکات*(Die cutting) و لمینت (laminate) ترکیب شده و در غالب یک دستگاه قرار می گیرد.
*Die cutting : روش دایکات برای برش انواع متریال در تعداد بالا و برای تولید انبوه استفاده میشود. از پلاستیک و ورقه های فلزی گرفته تا مقوا و کاغذ. با دستگاه های دایکات میتوان هر شکلی را به صورت دقیق برش داد. بخاطر اتوماتیک بودن پروسه، هر برش عینا مثل برش قبلی است و از ابزار آلات دستی مانند شابلون و قیچی و این موارد خبری نیست.دایکات معمولا پس از چاپ انجام میشود. متریال مورد نظرتان وارد دستگاه دایکات میشود و با ضربۀ دای از قسمت های مورد نظرتان برش میخورد. با این حال دایکات میتواند قبل از چاپ هم انجام شود.
** laminate : لمینت کردن، کشیدن یک لایه ی پلاستیکی بر روی سطوح چاپ شده است که مانع از چروک شدن، لک شدن، آفتاب خوردگی، سیاه شدگی، پریدگی رنگ، چرب شدن سطح و باقی ماندن اثر انگشت می شود و شدت رنگ ها و کنتراست رنگی در تصویر چاپ شده را بهبود می بخشد.
در سال ۱۸۵۳، J. A. Kingsley توانست حق ثبت اختراع را برای صفحات چاپ لاستیکی به دست آورد. تاریخچه ی ظهور اولین ماشین های چاپ فلکسو به اواخر قرن نوزدهم باز می گردد. نخستین بار در سال ۱۸۹۰ فلکسو گرافی توسط Bibby، Baron و پسران در لیورپول انگلستان اختراع شد. این نخستین روش چاپی بود که از صفحات چاپ انعطاف پذیر (صفحات لاستیکی دوار) به جای صفحات فلزی سخت در چاپ لترپرس استفاده می کرد. جوهرهای پایه آب ( جوهر استفاده شده مخلوطی از رنگ و شکر محلول در آب بود) در اولین آزمایش استفاده شدند و نتیجه ی موفقیت آمیزی در پی نداشتند. چرا که جوهرها به طرز وحشتناکی موجب لکه دار شدن و کثیف شدن بستر شدند. نتیجه ی بد آزمایش باعث شد تا این اختراع “Bibby’s Folly” (نادانی بیبی ها) نام گیرد. در طی ۱۵ تا ۲۰ سال پس از آن جوهرهای آنیلین تولید شدند که عملکرد بسیار خوبی خصوصا بر روی بسته بندی های مواد غذایی داشتند. در اوایل ۱۹۰۰ این فرآیند “چاپ آنیلین” نام گرفت. دلیل این نام گذاری استفاده از جوهرهای روغنی آنیلین بود. نخستین صفحه پلاستیکی در سال ۱۹۱۱ توسط J.W Alysworth از جنس فنل فرمالدهید ساخته شد. در اوایل سال ۱۹۱۵ بازار چاپ فلکسو در حال شکلگیری بود. چرا که استفاده از بسته های کاغذی در هنگام خرید رواج یافته بود. مردم نان، مرغ، گوشت و … را در بسته های پاکتی دریافت می کردند و روز به روز کاغذهای اصلاح شده با خواص ضد آب و ضد چربی وارد بازار می شدند. صنعت چاپ نیاز به تکنولوژی متفاوت برای چاپ بر روی این کاغذها داشت. در سپتامبر سال ۱۹۲۵ گواهی ثبت اختراع “ماشین چاپ منعطف (Flexible Form Printing Machine)” به Arthur Case داده شد. تصویر زیر تنها دیاگرام به جا مانده از ماشین آرتور است.

تاریخچه ی چاپ فلکسوگرافی :
ایده ی چاپ به وسیلهی صفحات لاستیکی نخسیتین بار در آمریکا، حدود هفتاد سال قبل از ظهور اولین ماشین چاپ مطرح شد. در سال ۱۷۷۹ نخستین ماشین چاپ دوار ساخته شد و برای چاپ کاغذ دیواری مورد استفاده قرار می گرفت. تصویر این ماشین چاپ در ادامه آورده شده است.


پس از آن در سال۱۹۲۸ ماشین دیگری توسط Potdevin ساخته شد. همانطور که در شکل مشاهده می کنید در این ماشین صفحات از میان دو غلطک عبور می کنند.

تا قبل از سال ۱۹۴۰ دستگاه های چاپ آنیلین فاقد خشک کن بودند. دستگاه های بسیاری برای خشک کردن جوهر ساخته شدند که هیچ یک موفق نبوده و گاها باعث آتش سوزی نیز می شدند. پس از چندین سال تلاش در سال ۱۹۴۰ شرکت Kidder Press نخستین دستگاه چاپ دارای خشک کن را تولید کرد. در این دستگاه بین هر ایستگاه چاپ از گردش هوای گرم برای خشک کردن جوهر استفاده می شد. در همان سال جوهرهای آنیلین توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای چاپ بر روی بسته ی مواد غذایی نامناسب شناخته شدند. و این نقطه ضعفی دیگر برای این جوهرها به شمار می رفت. در سال ۱۹۴۱ یکی از مهم ترین اختراعات صنعت چاپ رخ داد و آن اختراع غلطک آنیلوکس بود. همان طور که در تصویر زیر می بینید غلطک آنیلوکس حفره های بسیار کوچکی داشت که می توانست مشکل عدم توانایی اندازه گیری میزان جوهر مورد نیاز را حل کند. به وسیله ی این غلطک ضخامت جوهر برداشته شده توسط رول قابل تعیین بود.
پیش از ابداع غلطک آنیلوکس عموما ضخامت فیلم جوهر به وسیله ی سرعت فشار و میزان فشار مابین غلطک و مخزن جوهر و همچنین ویسکوزیته ی جوهر اندازه گیری می شد. در تصویر زیر دیگرام چاپ آنیلین پیش و پس از اختراع غلطک آنیلوکی قابل مشاهده هستند.

اگرچه در سال ۱۹۴۹ جوهرهای بی خطرتری تولید شدند ولی کمپانی های تولید کننده مواد غذایی به دلیل ذهنیت خود نسبت به مضر بودن چاپ آنیلین تمایلی به استفاده از آن نداشتند. در سال ۱۹۵۱، Frank Moss نظرسنجی را در میان خوانندگان نشریه ی خود برگزار کرد و از آن ها خواست تا برای چاپ آنیلین نامی جایگزین پیشنهاد کنند. در این نظر سنجی بیش از ۲۰۰ نام پیشنهاد شده بود که کمیته ی چاپ بر روی بسته بندی ها سه نام فرآیند پرماتون (permatone process)، فرآیند روتوپیک(rotopake process) و فرآیند فلکسوگرافیک (flexographic process) را از این بین برگزید. این سه نام مجددا جهت نظرسنجی در نشریه منتشر شدند و اکثریت نام فلکسوگرافی را برگزیده بودند. سرانجام فرانکلین ماس نام آن را به چاپ فلکسوگرافی تغییر داد. فلکسو نامی بود که به علت کاربرد این روش برای چاپ بر روی مقواهای موج دار، انتخاب شده بود. چرا که برای چاپ بر روی این مقواها لازم بود صفحات چاپی تماس خود را با مقوا حفظ کنند و این امر مستلزم انعطاف پذیری آن ها بود. در سال ۱۹۶۲ نخستین دستگاه چاپ فلکسو در مقیاس تجاری جهت چاپ بر روی مقواهای موج دار وارد بازار شد. در سال ۱۹۷۱، Charles Heurich توانست تیغه ای به نام دکتر بلید (doctor blade ) طراحی کند که نقش آن اندازه گیری و تنظیم جوهر دریافتی توسط رول آنیلوکس بود. در ابتدا چاپ فلکسوگرافی کیفیت بسیار پایینی داشت که در سه دهه اخیر پیشرفت های چشمگیری از جمله تغییر جنس صفحات چاپی و روش تولید آن ها داشته است.
مکانیسم عملکرد چاپ فلکسو :

در این فرآیند صفحات چاپ که خود به دور استوانه ای پیچیده شده اند (به صورت رول)، به دقت بر روی سیلند چاپ قرار گرفته اند. فاصله ی میان دو استوانه همان طور که در تصویر روبرو مشاهده می کنید، با توجه به ضخامت صفحات چاپی (ضخامت بسترها بسته به جنس متفاوت است) تنظیم می شود.

مخزن جوهر تا حدی پر می شود که غلطک آنیلوکس (anilox roll) به راحتی بتواند درون آن بچرخد. در برخی از ماشین ها یک تیغه جوهر اضافی را از روی غلطک پاک می کند. بستر چاپ به طور پیوسته به دور غلطک میچرخد و با صفحات چاپی تماس پیدا می کند. الگو بر روی بستر چاپ می شود. سپس صفحات چاپی با چرخش سیلندر آنیلوکس در مخزن مجددا جوهری می شوند. طراحی غلطک آنیلوکس به گونه ای است که هربار مقدار مشخصی از جوهر را برداشته و جوهر بر سطح آن ضخامت معینی دارد. این نوع غلطک ها تنها در چاپ فلکسو یافت می شوند. در تصاویر روبرو شماتیکی از اجزای چاپ فلکسوگرافی آورده شده اند.
فحات چاپ پلیمری و لاستیکی انعطاف پذیر بوده و طرح هایی که باید چاپ شوند همان گونه که در تصویر قابل مشاهده است، به صورت برجسته بر روی آن قرار گرفته اند.

مراحل آماده سازی صفحات چاپ در چاپ فلکسوگرافی :
پیش از هرچیز تصاویر و نوشته های مورد نظر به وسیله ی لیزر بر روی یک فیلم حک می شوند. سپس فیلم طراحی شده بر روی صفحه چاپ قرار گرفته و چسبیده می شود. ابتدا پشت صفحه و سپس روی آن در معرض اشعه فرابنفش قرار می گیرند. این تابش اشعه موجب حک شدن طرح ها و نقوش لیزری بر روی صفحه چاپ می شود و فیلم از روی صفحه جدا می شود. صفحه به وسیله ی حلال شسته شده و با هوای داغ خشک می شود. در آخر صفحه مجددا در مقابل تابش اشعه UVA قرار می گیرد.

در برخی از فرآیندهای تولید ترتیب مراحل متفاوت از گونه ی ذکر شده است. ابتدا فیلم بر روی صفحه چسبانده می شود و بعد صفحه معکوس شده و اشعه UVA به آن تابانیده می شود. در مرحله ی بعد صفحه برعکس شده و این بار فیلم پوششی یا همان صفحه دریافت کننده اشعه لیزر در مقابل اشعه قرار می گیرد. تصاویر و حروف توسط اشعه مادون قرمز حک می شوند. در این مرحله تصویر توسط اشعه فرابنفش به اصطلاح پخته می شود و بخش های خام به وسیله ی شست و شو با آب و یا حلال و یک برس، از سطح جدا می شوند. در آخر برای خشک کردن صفحه جریان هوای داغ به کار گرفته می شود.


در گذشته سطح رویی برآمدگی های حک شده بر صفحه چاپ را گرد می ساختند ولی در تکنولوژی جدید این برآمدگی ها سطح صافی دارند. چرا که محققین معتقدند صاف بودن سطح این برامدگی ها موجب ثبات و ماندگاری و دقت بیشتر نتیجه و خروجی چاپ می شود. علت فرم کله قندی این برجستگی ها حضور اکسیژن است. اکسیژن در معرض اشعه فرابنفش اثری منفی بر پلیمریزاسیون فتوپلیمر دارد و آن را مختل می کند. به همین علت نقاط کوچک شده و قله های گرد ایجاد می شوند.
روش دوم چسباندن یک غشای بسیار نازک بر سطح صفحه ی فتوپلیمری است که دقیقا مکانیزم آن مشابه با حالت قبلی است.

امروزه از چندین روش برای غربالگری اکسیژن استفاده می شود؛
تکنیک اول پوشاندن سطح صفحه ی فتوپلیمری با فیلم حکاکی شده توسط لیزر است. این فیلم از تماس اکسیژن با صفحه جلوگیری می کند.

در روش آخر در حین فرآیند تابش اشعه، یک گاز بی اثر مانند نیتروژن به مقدار زیاد بر روی سطح اسپری می شود و جایگزین اکسیژن می گردد.

در روش سوم اکسیژن های سطح پیش از فرآیند پلیمریزاسیون توسط اشعه UV از بین می روند و بلافاصله پس از آن پلیمریزاسیون انجام می شود.

تاریخچه تکامل جوهر فلکسوگرافی :
انسان ها از سال ها پیش در پی یافتن وسیله ای برای ثبت وقایع و برقراری ارتباط با یکدیگر در فواصل دور و یا نسل های آینده بوده اند. در ابتدا نقاشی های حک شده بر تنه ی تخته سنگ ها، زبان ارتباط بشر بود و پس از آن با اختراع خط، نوشته ها جایگزین نقاشی ها شدند. پس از آن انسان کمال طلب توانست به کاغذ دست یابد و به دنبال آن در پی جوهری برای ثبت نوشته بر کاغذ بود. آن ها در ابتدا از خون حیوانات، جوهره ی سبزیجات، آب میوه ها، خاکستر چوب، صمغ درختان، چربی حیوانات، ترشحات جوهر گونه بدن هشت پا، خاک سیاه یا قرمز و … استفاده می کردند.
اولین تلاش ها برای تهیه ی جوهر توسط مصری ها حدود ۴۵۰۰ سال پیش صورت گرفت و پس از آن چینی ها حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد موفق به تولید نخستین جوهر به وسیله ی دوده های سیاه رنگ حاصل از سوختن چربی ها، صمغ ها و ترکیبات نفتی (lampblack) شدند.
از این جوهرها جهت ثبت نوشته های دستی استفاده می شد. پس از آن در قرن ۱۵ با اختراع نخستین ماشین چاپ توسط گوتنبرگ در اروپا جوهرهای قبلی ناکارآمد واقع شدند. خشک شدن سریع جوهرهای نوشتاری، و نچسبیدن آن ها بر روی سطوح سربی از معایب آن دسته از جوهرها به شمار می رفت. اطلاعات دقیقی از فرمولاسیون جوهر گوتنبرگ در دسترس نیست و به گفته محققان وی از ترکیبات نفتی و یا روغن های گیاهی در جوهر چاپ خود استفاده کرده است.
نخستین بار در سال ۱۹۰۵ C.A. Holweg از آلاسکا و Lorraine در فرانسه موفق به ابداع جوهری حاصل از ترکیب آنیلین و رنگ محلول در الکل شدند و از آن برای چاپ کیف های کاغذی استفاده می کردند. پس از آن این صنعت تلاش های بسیاری جهت ابداع روش های نوین با قابلیت چاپ بر روی لوازم و صفحات غیر مسطح نمود. سرانجام دریافتند که برای دستیابی به مقصود خود باید از صفحات پلاستیکی، یک صفحه ی شیاردار و جوهرهای روغنی (oil-based inks) استفاده کنند.
نامرغوب بودن این جوهرها در دهه ۱۹۲۰ صنعت گران را با مشکل روبرو کرده بود. در آن دهه جوهرها برگرفته از زغال سنگ (coal-tar) محلول در آب بودند که با انحلال در الکل، تانین(Tannin : جوهرمازو یا تانین مادهای است که در عصارهٔ بسیاری از گیاهان وجود دارد. معمولاً آن را از پوست بلوط به دست میآورند؛ ولی علاوه بر بلوط گیاهان دیگری نیز مانند سماق، چای، سیب نارس، به نارس، قهوه، برگ گردو و بارهنگ نیز دارای جوهر مازو هستند) و استیک اسیدها (acetic acids)، به درجه خلوص مطلوب می رسیدند. به دلیل استفاده از روغن های آنیلین (aniline oils) به عنوان رنگ دانه(colorant : رنگ دانه ها افزودنی هایی هستند که به منظور تغییر رنگ مواد در فرمولاسیون ترکیبات به کار بسته می شوند)، این جوهرها، جوهرهای آنیلین (aniline inks) نام داشتند که در چاپ آنیلین (Anilin printing : چاپ آنیلین از ابتدایی ترین نسخه های چاپ فلکسو گرافیک است.) استفاده می شدند. از معایب بزرگ آنها، جاری شدن بر روی سطح کاغذ و نفوذ در آن، در صورت تماس با رطوبت بود. همچنین این جوهرها ماندگاری اندکی داشته و از وضوح، رنگ و شفافیت اندکی برخوردار بودند. در سال ۱۹۲۷ شرکت Geigy موفق به تغییر فرمولاسیون و دست یابی به جوهری با کیفیت مطلوب شد. جوهر جدید حاصل انحلال تری متیل متان (tri-methyl methane) (پایه جوهر) در ۲- اتوکسی اتانول (۲-Ethoxyethanol) بود که از نظر شیمیایی تثبیت شده بود. همین امر مانع از جاری شدن جوهر در تماس با رطوبت می شد. پس از آن جوهر های پودری یا خشک تولید شدند که مزیت آن ها حمل و نقل و نگهداری آسان و امکان تغییر فرمولاسیون مطابق با نیاز مطبوعات بود. از معایب این جوهر به سمیت بالای آن می توان اشاره کرد. از آنجایی که الکل رایج ترین حلال در تولید جوهرهای آنیلین بود، نیاز بود که رزین های مورد استفاده از اسیدیته ی بالایی برخوردار باشند. رزین های اسیدی با رنگ دانه های موجود در جوهرهای آنیلین وارد واکنش می شدند و از این طریق موجب اتصال جوهر به زیر لایه و بهبود خواص جوهر مانند استحکام، کشش، کیفیت و مقاومت در برابر آب می شدند. ” شلاک (Shellac) ” رایج ترین رزین در سال های نخست چاپ آنیلین بود. از ویژگی های مطلوب این رزین، دمای ذوب بالا، انحلال پذیری در الکل ها، خاصیت رنگ پذیری خوب، اسیدیته مناسب و سازگاری با رنگ های آنیلین هستند.
نرخ تبخیر بالای این جوهرها از مزایای این تکنیک چاپ به شمار می رود. نوع زیر لایه و یا به عبارتی نوع و جنس سطحی که فرآیند چاپ بر روی انجام می شود، تعیین کننده نوع جوهر مورد استفاده است. امروزه استفاده از جوهرهای بر پایه ی آب در کشورهای توسعه یافته نسبت به جوهرهای پایه حلال به دلیل سازگاری بیشتر با محیط زیست، با استقبال بیشتری مواجه شده است. همه روزه پلیمرهای آکریلیک بر پایه آب (Water-based acrylic polymers) در سراسر جهان در جوهرها استفاده می شوند. این پلیمرهای آکریلیک استفاده می شوند تا بیشترین میزان چسبندگی بر روی سطوح صیقلی و غیر متخلخل مانند شیشه، فلزها و پلی پروپیلن ایجاد کنند. صنایع بسته بندی کننده مواد غذایی مجاز به استفاده از جوهرهای بر پایه حلال نیستند. در جوهرهای پایه حلال بیشتر از حلال های اتانول، اتیل استات، متیل استات، استون و متیل اتیل کتون استفاده می شود. در طول فرآیند چاپ صفحات چاپ به طور پیوسته با حلال موجود در جوهرها در تماس هستند. در نتیجه ی این تماس های طولانی مدت حلال ها می توانند منجر به اثرات سوئی بر روی صفحات مانند تورم، تغییر در سطح و ویژگی های مکانیکی آن ها شوند. به منظور پیشگیری از این آسیب ها بعد از اتمام کار صفحات چاپ جهت برطرف کردن باقی مانده جوهر بر روی سطوح به وسیله ی حلال شسته و تمیز می شوند. ترکیبات شوینده صفحات چاپ نیز عموما حاوی حلال هایی مانند اتیل استات هستند.
تفاوت چاپ فلکسو و آفست :
با اینکه در هر دو روش از صفحات چاپی و جوهرهای مرطوب استفاده می شود، ولی تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. در چاپ فلکسو جوهر به طور مستقیم از صفحات چاپی بر روی بستر منتقل می شود در حالی که چاپ آفست می تواند به هر روش چاپی که جوهر از صفحات چاپ به یک بستر میانی منتقل شده و سپس بر روی بستر اصلی چاپ می شود، اتلاق گردد. هر دو روش از دسته فرآیندهای پرطرفدار هستند و انتخاب روش چاپ وابسته به محصول نهایی، کیفیت چاپ، حجم و مقیاس چاپ و نوع بستر می باشد. در ادامه چند مورد از تفاوت های این دو فرآیند مورد بررسی قرار گرفته اند :
۱- تفاوت در صفحات (Plates):
همانطور که از نام فرآیند پیداست، در چاپ فلکسوگرافی از صفحات انعطاف پذیر در فرآیند چاپ دوار استفاده میشود. صفحات از جنس ترکیبات فتوپلیمری هستند و انعطاف پذیری لازم برای پیچیده شدن به دور یک سیلند چاپ را دارند. تصویر برجسته ی روی صفحه به وسیله ی یک تنظیم کننده ی لیزری، فیکس می شود. جوهر دورن مخزن به وسیله ی یک استوانه ی دوار به نام آنیلوکس به روی صفحه فلکسو منتقل می شود. برای چاپ هر رنگ یک ایستگاه چاپ جداگانه و صفحات چاپ جداگانه مورد نیاز است. سپس تصویر مستقیما بر روی بستر چاپ می شود. صفحات چاپی کاملا با دوام بوده و اگر به درستی نگه داری شوند، می توانند چندین بار مورد استفاده قرار گیرند. در مورد چاپ آفست نیز همان گونه که از نام آن پیداست، جوهر به وسیله ی تعدادی غلطک بر روی صفحه ی چاپ منتقل می شود. بسته به نوع مواد چاپی صفحه چاپی می تواند یک صفحه ی تخت و یا دوار باشد که عموما از جنس آلومینیوم است. سطح رویی این صفحات به وسیله ی مواد پلیمری حساس به نور می پوشانند. پلیمرهای موجود در مناطق غیرچاپی شسته شده و با انحلال در آب یا حلال از روی صفحه حذف می شوند. تصویر خیس پیش از خشک شدن، از روی صفحه چاپی به یک سیلندر دیگر و سپس بر روی بستر منتقل می شود.
۲- تفاوت در جوهر :
چاپ آفست عموما شامل چهار رنگ آبی دریایی (cyan) سرخابی (magenta) زرد و مشکی ( به اختصار CMYK نامیده می شوند) است که هر رنگ ایستگاه چاپی اختصاصی دارد. رنگ های تلفیقی از ترکیب سایر رنگ ها حاصل می شود. رنگ ها به صورت جداگانه بر روی یکدیگر چاپ شده و می توانند میلیون ها رنگ تولید کنند. تصویر زیر گویای این توضیخات است.جوهرها می توانند بر پایه ی آب یا اشعه ی UV باشند. این چهار رنگ در چاپ فلکسوگرافی نیز می توانند استفاده شوند و رنگ های ساختنی هر یک به ایستگاه های چاپ اضافی احتیاج دارند. این رنگ های ساختنی می توانند پیش از استفاده با یکدیگر ترکیب شوند. جوهرهای فلکسو بر پایه ی آب، حلال و اشعه UV می توانند باشند. جوهرهای فرابنفش سرعت بیشتری در اجرا دارند و پس از پایان کار نیازی به شستن و تمیز کردن دستگاه ها نیست. این در حالی است که پس از اتمام کار با جوهرهای پایه آب، برای جلوگیری از خشک شدن جوهر بر روی سینی و غلطک ها نیاز است تا دستگاه های چاپ شسته و تمیز شوند.
۳- تفاوت در بستر چاپ :
ماشین های چاپ آفست می توانند بر روی موادی از قبیل کاغذ، مقواهای نازک، فلز، وینیل و سلفون تصویر و یا نوشته ثبت کنند. نکته ی قابل توجه این است که بستر چاپ حتما باید صاف و هموار باشد. این فرآیند برای چاپ روزنامه، کتاب، مجله، نوشت افزار، پوستر و … بسیار مناسب است. برای چاپ بر روی هر دوسمت یک بستر نیاز است که مجددا فرآیند چاپ طی شود. به طور مشابه هرگونه برش، تا زدن، لمینیت و … به عنوان یک فرآیند ثانویه و خارج از خط انجام می شود.
فلکسوگرافی برای چاپ بر روی سطوح جاذب و غیرجاذب مانند سلفون، فویل، مقوا، پارچه، پلاستیک، فلز و … مناسب است که عمدتا برای چاپ پاکت نامه، کیف های هدیه، کاغذ دیواری، جعبه شیرینی، روزنامه، کاغذ و برچسب به کارگرفته می شوند. تفاوت عمده و اصلی این دو روش این است که در چاپ آفست سطح بستر حتما باید صاف و صیقلی باشد در حالی که در فلکسوگرافی بر روی هر بستر انعطاف پذیری امکان چاپ وجود دارد. به علاوه چاپ فلکسو در مقیاس بزرگ از سرعت بیشتری نیز برخوردار است و وضوح آن نسبت به آفست و گراور بیشتر است.