توضیحات عمومی متانول

---

---

METHANOL

کد تعرفه گمرکی :                        ۲۹۰۵۱۱۰۰

کد آیسیک :                            ۲۴۱۱۵۱۲۵۸۳

فرمول مولکولی:                             CH₃OH

CAS number :                              ۱-۵۶-۶۷

نام­های متداول دیگر:

متیل الکل Methyl alcohol ، الکل چوب Wood alcohol ، کربینول Carbinol ، نفتای چوب Wood naphtha ، متیلول Methylol ، متیل هیدروکسید Methyl hydroxide ، مونوهیدروکسی متان Monohydroxymethane ، متیل هیدرات Methyl hydrate ، متانولو Metanolo ، هیدروکسی متان Hydroxymethane ، کربونال Carbonal ، متیلیک الکل Methylic alcohol ، متیل هیدرات Methyl hydrate ،

کاربرد هاي متانول به طور خلاصه؛

برای جدا کردن آب از سوخت اتومبیل و هواپیماها، اختلاط با بنزين جهت افزايش عدد اكتان و بهسوزي، سنتز فرمالدهید و استیک اسید، تولید تخته های چندلایه[۱]، سوخت های بیودیزل، عطر، چسب، فوم، رزین، پلاستیک، رنگ، جوهر چاپ،  پلی استروترکیبات دارویی، زیرسازی سطوح، تمیز کردن شیشه اتومبیل ها، به عنوان ضد یخ و به عنوان حلال در صنعت رنگ و پلاستیک و به عنوان یک عامل واسطه در تولید بسیاری از ترکیبات کاربرد دارد. هم چنین از آن برای تولید بیودیزل از طریق واکنش ترنس استریفیکیشن[۲] استفاده می­شود. به عنوان یک عامل افزودنی در تولید اتانول صنعتی نیز نقش دارد.   (pubchem) (byjus) فروش متانول پتروشيمي زاگرس

خصوصیات فیزیکی شیمیایی متانول چيست و ه كاربردهايي دارد

رنگ، بو، حالت فیزیکی و خصوصیات فیزیکی معروف متانول

متانول یک مایع شفاف، بی رنگ، قطبی، فرار، سمی و نسبتا آتش گیر است که بدون شعله می سوزد و بویی تند و شیرین شبیه به بوی اتیل الکل دارد. این حلال شامل چهار هیدروژن، یک اتم اکسیژن و یک اتم کربن است که ساده ترین حلال آلی از گروه الکل ها است و طی فرآیند تخمیر ترکیبات کربنی حاصل می شود. این ترکیب به خوبی در آب حل شده و جزء مواد زیست تخریب پذیر است لذا معافيت هاي محيط زيستي از قوانيني همچون منع ورود مواد آلي فرار است[۳]. بخارات متانول از هوا سنگین تر بوده و همین امر سبب حرکت بخارات آن به سمت منبع احتراق، و باز گشت آن ها می شود. متانول در طی تجزیه ی بیولوژیکی زباله ها، فاضلاب و لجن نیز تشکیل می­شود. تجمع بخارات آن در ساختمان ها و یا فاضلاب امکان بروز انفجار و احتراق را در پی دارد. سوختن آن منجر به تولید کربن دی اکسید و آب می­شود.

ايمني؛

استنشاق این ترکیب سمی ممکن است باعث سردرد، سرگیجه، بی خوابی، تهوع، مشکلات گوارشی، ورم معده، تاری دید و یا حتی نابینایی شود. برخلاف الكل اتانول و ايزوپروپيل الكل، متانول بسيار سمي است و در سيستم متابوليك بدن در غلظت هاي بسيار پايين باعث نابينايي و مرگ مي شود. متانول بدليل قطبيت زياد به راحتي از طريق پوست نيز جذب مي شود لذا در كار با متانول بايد علاوه بر ماسك ضد مواد آلي از دستكشهاي مقاوم نيتريلي نيز استفاده نمود. متاسفانه بدليل قيمت پايين متانول در ايران مقادري بسيار زيادي(تا ۸۰%) از تينر هاي فوري را متانول تشكيل مي دهد كه با توجه به مصارف كارگاهي تينر فوري در رنگ آميزي، پوشش دهي و شست و شو مقادري زيادي از بخارات آن استمشاق و تماس آن با پوست موجب جذب آن مي شود كه بسيار مضر و خطرناك است.

در برخي موارد كارگاههاي توليد لوازم بهداشتي و شوينده ها همچون توليد كنندگان شيشه شور از متانول به عنوان حلال پاك كننده استفاده مي كنند كه اين نيز امكان مسمويت استفاده كننده با متانول را مي تواند در بر داشته باشد. (pubchem)(methanol institute) (how stuff works)(united state enviromental protection agency , 1994) (byjus) (ssspe.ir)

حلالیت در حلالهای دیگر و آب:

انحلال پذیری در آب : ۱۰۰۰mg/ml   at   ۲۵˚c

انحلال پذیر در استون، کلروفرم، اتانول، اتر، بنزن، کتون ها و بیشتر حلال های آلی

جهت دانلود فايل آزئوتروپهای معروف متانول كليك كنيد

خواص معروف:

این حلال ساده ترین الکل است که کاربرد آن به عنوان ماده اولیه تولید بسیاری از ترکیبات مانند هیدروکربن ها، بنزین، اولفین ها، پروپیلن، متیل آمین ها[۴]،متیل هالیدها[۵]، متیل اتر و متیل استرها و … سبب شهرت آن شده است.

شرکت­های تولید کننده متانول

تولیدکنندگان ایرانی:

چهار پتروشیمی شیراز، خارک، زاگرس متانول و فن آوران و هشت واحد خصوصی از تولید کنندگان داخلی این حلال هستند. فروش متانول پتروشيمي شيراز

تولیدکنندگان خارجی:

کشورهای چین، هند، آلمان، آمریکا، عربستان صعودی، روسیه، ترکیه، تایلند، تایوان، ایتالیا، موراکو، الجزایر، ژاپن، کانادا و فرانسه از تولید کنندگان این حلال هستند.

ميزان واردات و صادرات متانول (كد تعرفه گمركي ۲۹۰۵۱۱۰۰)؛

آمار جهاني صادرات متانول در سال ۲۰۲۰ ميلادي

آمار جهاني واردات متانول در سال ۲۰۲۰ ميلادي

كاربردهاي متانول

صنایع مصرف­ کننده متانول به ترتیب میزان مصرف

۱) صنعت سوخت :

متانول به عنوان یک افزودنی به صورت ترکیب با بنزين برای افزایش عدد اکتان سوخت اتومبیل استفاده می­شود. این حلال بدون ترکیب با بنزين نیز قابلیت استفاده به عنوان سوخت خوراک پز ها و وسایل گرمایش خانگی را داشته و به عنوان سوخت پاک در صنعت کشتیرانی شناخته می­شود. بیودیزل ها[۶] نیز از واکنش روغن و چربی با متانول در حضورکاتالیست سدیم هیدروکسید یا پتاسیم هیدروکسید  تولید می شوند. به دلیل خاصیت آتش پذیری کم متانول در مقايسه با سوخت هاي ديگر مثل بنزين و انحلال پذیری در آب، از آن به عنوان سوخت ماشین های مسابقه نیز استفاده می­شود. بسته های گرمایشی مسافرتی حاوی مقادیری متانول و ژلاتین هستند. (byjus)  (methanex) (methanol institute)

۲) شيمي و پتروشيمي :

از متانول برای تولید الفین هایی مانند اتیلن و پروپیلن، تولید متیل ترشيو بوتیل اتر[۷]  (یکی از افزودنی های بهبود دهنده سوخت)، دی متیل اتر[۸] ( از جمله سوخت های پاک با خواص مشابه به پروپان)  و دی متیل آنیلین[۹] و سنتز فرمالدهیدها(كه در تولید رزین های فنولی و آمینو رزین استفاده مي شوند) و در توليد اسید استیک استفاده می­شود. همچنين متانول به عنوان الكل در واكنش استري شدن اسيد استيك و تبديل به متيل استات استفاده مي شود.(methanex) (essential chemical industry) فروش متانو ل در اصفهان

۳) صنعت خودرو :

از متانول به عنوان ضد یخ برای رادیاتور ماشین ها، عامل افزودنی افزایش دهنده عدد اکتان و ضد انجماد برای بنزین و تمیز کننده شیشه اتومبیل در صنعت خودرو استفاده می­شود. اسپری های چربی زدا که برای تمیز کردن قطعات خودرو از آن ها استفاده می­شود، حاوی ۷۰% متانول هستند.  (IGP methanol)

۴) صنعت داروسازي:

برای تولید ویتامین ها، کلسترول[۱۰]، استرپسومایسین[۱۱]، هورمون ها، ایبوپروفن، داروهای سرماخوردگی و دیگر ترکیبات دارویی از متانول استفاده می­شود.(united state enviromental protection agency , 1994)

۵) صنعت رنگ و رزين:

متانول یکی از عناصر پاک کننده های جلادهنده ها و رنگ ها است و به عنوان رقیق کننده ی رنگ نیز کاربرد دارد. دليل استفاده وسيع از متانول در صنعت رنگ و تينر قيمت پايين اين حلال است. همچنين متانول در كنار حلال هاي كتوني مثل استون و متيل اتيل كتون و يا حلال هاي استري مثل متيل استات و اتيل استات به عنوان هم حلال[۱۲] عملكرد مناسبي در انحلال رزين هاي نيتروسلولز از خود نشان مي دهد لذا در حال حاضر به عنوان جزء غالب در تينر هاي فوري و شست و شو استفاده مي شود. فروش متانول زاگرس

۶) صنعت پلاستیک :

در این صنعت برای تولید ظروف سیلیکونی که به طور مثال برای تولید ظروف شامپو از آن ها استفاده می شود و هم­چنین برای تولید ظروف پلی اتیلنی[۱۳] که برای تولید بطری های آب از آن ها استفاده می­شود، از متانول استفاده می­شود. متانال نیز برگرفته شده از متانول است که در تولید پلاستیک های بر پایه ی فنول، کربامید و ملامین نقش دارد. (Mitsubishi Gas chemical Methanol) فروش متانول صادراتي

۷) صنعت نساجي :

لباس های پشمی مشتق شده از پلی استر حاوی متانول هستند.

۸) صنعت پلیمر :

پلیمر هایی مانند پلی استر تیریلن[۱۴]، پلی اتن[۱۵] و پلی پروپن[۱۶] برگرفته از متانول هستند. (essential chemical industry)

۹) صنعت تولید آفت کش­ها :

اسپری های ضد نیش حشرات که بر روی پوست اسپری می­شوند حاوی متانول بوده که سریعا تبخیر شده و آسیبی به پوست نمی­رسانند. (IGP methanol)

۱۰) صنایع تولید کننده خوشبو کننده ها :

در خوشبوکننده ها متانول ناقل رایحه است که سبب انتشار آن در هوا می­شود. (IGP methanol) فروش متانول صنعتي

۱۱) صنعت چسب :

چسب های رزینی که در تولید تخته های چندلایه استفاده می شوند نیز دارای متانول هستند. (IGP methanol) استفاده از متانول در تينر فوري

سهم هر صنعت از مصرف این ماده چقدراست؟

میزان مصرف متانول در سال ۲۰۱۵ به تفکیک صنایع در نمودار زیر آمده است :

           نمودار شماره سه – نمودار میزان مصرف متانول به تفکیک صنایع در سال ۲۰۱۵ (The essential chemical industry-online, 2015)

جهت مطالعه فرايند هاي بازيافت و آبگيري از متانول از سايت شركت صنايع شيميايي سبز پارسيان ديدن فرماييد

فرايند  توليد متانول

حجم تولید سالیانه متانول در سالهای اخیر

این حلال در پتروشیمی های شیراز ( به ظرفیت ۸۴۰۰۰ تن)، خارک ( به ظرفیت ۶۶۰۰۰۰ تن )، زاگرس متانول ( به ظرفیت ۳۳۰۰۰۰۰ تن ) و فن آوران ( به ظرفیت ۱۰۰۰۰۰۰ تن ) و هشت واحد خصوصی مجموعا به ظرفیت ۱۴۵۶۸ تن در حال تولید است. فروش متانول بشكه شده تهران

روش­های مختلف تولید متانول؛

در گذشته متانول عموما از تقطیر چوب ( در این واکنش چوب سوزانده شده و زغال چوب و بخاراتی حاصل می شوند که پس از جمع آوری بخارات در یک مخزن و زمان دادن برای انجام واکنش و سپس کندانس کردن این بخارات مایعی قهوه ای رنگ حاصل می شود که حاوی متانول است. حاصل تقطیر این مایع، متانول خالص است.) توليد مي شده است.فروش متانول شيراز حواله

شکل شماره یک – شماتيك تولید متانول از چوب

روش قديمي ديگر توليد متانول از ذغال سنگ است؛

تولید این حلال با استفاده از زغال سنگ از گذشته تا کنون در برخی مناطق مانند چین مورد استقبال بوده و امروزه گرانی سوخت های فسیلی موجب گسترش این روش و اصلاح و بهبود فرآیند تولید گشته است. در این فرآیند زغال سنگ با اکسیژن و بخار در راکتور گازساز[۱۷] واکنش داده و گاز های هیدروژن (۶۷%)، کربن مونوکسید(۲۹%)، کربن دی اکسید (۳%) و مقداری گازهای بی اثر (۱%) مانند نیتروژن، آرگون و متان تولید می­شود. مهم ترین بخش این واکنش راکتور لوله ای با حمام آب گرم و کاتالیست هایی است که در لوله های اطراف قرار گرفته است. این فرآیند یک فرآیند دما ثابت بوده و کمترین میزان محصول جانبی تولید می­شود. (HALDOR TOPSQE)

شکل شماره دو–  فرآیند تولید متانول با استفاده از زغال سنگ  (Kentucky Geological Survey)

از واکنش مستقیم گازهای کربن مونوکسید، کربن دی اکسید و هیدروژن، متانول سنتز می­شود که این مواد را نيز مي توان از ترکیب هیدروژن استفاده شده در هیدرولیز آب به وسیله ی برق و گاز کربن دی اکسید هدر رفت صنایع دیگر نيز تامین نمود.

                                                                                              شکل شماره سه – تولید متانول از گازهای هدر رفت صنایع

سه روش نوین تولید متانول، همه برگرفته از متان است. روش اول واکنش گرماگیر بخار متان[۱۸]، روش دوم واکنش گرماده اکسیداسیون جزئی با اکسیژن و روش سوم تلفیقی از واکنش اول و دوم است؛

امروزه تولید گاز متان حاصل از بیوگاز ها که از توده های زیستی یا بیومس[۱۹] مانند پسماندهای دامی و پسماندهای گیاهان مانند چوب و برگ و زباله های شهری نیز امکان پذیر است. در این روش چهار فرآیند خشک کردن، تجزیه ی حرارتی، اکسیداسیون و ساده سازی در یک دستگاه گاز ساز بر روی زیست توده اعمال می­شود.

زیست توده های مورد استفاده عموما خشک و جامد هستند و یا به وسیله ی یک دستگاه خشک کن پیش از استفاده رطوبت خود را از دست می­دهند. پس از آن طی تجزیه ی حرارتی در دمای     c ˚ ۷۰۰ – ۲۵۰ زیست توده­ی جامد یا مایع به گاز یا بخار تجزیه می شود و مقادیری جامد تولید می­شود.

مرحله ی بعدی واکنش اکسید شدن زغال و هیدروژن تولیدی در مرحله ی قبل است که محصولات این واکنش عمدتا کربن دی اکسید، کربن مونوکسید و آب هستند. این واکنش گرماده بوده و گرمای لازم برای سایر فرآیندهای گرماگیر را تامین می­کند. در مرحله ساده سازی[۲۰]، محصولات بخش اکسیداسیون و تجزیه ی حرارتی ترکیب شده و گازهای دیگری سنتز می­شوند. لیست واکنش ها به شرح زیر است :

پس از انجام مرحله ی گاز سازی و جداسازی ناخالصی های گاز متان ، واکنش تولید متانول در راکتور انجام می­شود :

¾CH₄ + ½H₂O + ¼CO₂ = CH₃OH

تولید متانول با استفاده از زیست توده

گاهاً متانول به صورت مستقیم نیز از متان تولید می شود که در این روش ابتدا متان به ترکیبات پایه کربن و هیدروژن تجزیه شده و سپس واکنش تشکیل متانول در راکتور انجام می­شود :

شکل شماره پنج – تولید متانول با استفاده از متان

در مقیاس صنعتی متانول عمدتا با تغییر فرم گاز طبیعی به وسیله ی بخار و سپس تقطیر مخلوط گازی حاصل برای دست یافتن به متانول خالص حاصل می شود؛

در این روش تولید متانول در سه مرحله ی فرآیند اصلاح بخار[۲۱] برای تولید گازهای پایه کربن و اکسیژن، تولید و تشکیل متانول در راکتور حاوی کاتالیست های بر پایه ی اکسید روی و مس[۲۲]، اکسید آلومینیوم[۲۳] ویا کرومیوم سه اکسید[۲۴] و جداسازی صورت می گیرد. طی این فرآیند از واکنش کربن دی اکسید و کربن مونوکسید با هیدروژن متانول تولید شده و آب محصول جانبی این فرآیند است.

با توجه به گرماده بودن این واکنش ها، با افزایش فشار و کاهش دما می توان درصد تبدیل را افزایش داد.

در کنار دو واکنش تولید متانول، واکنش زیر نیز انجام می­شود ؛

شکل شماره شش– تولید متانول طی واکنش ریفرمینگ بخار

نحوه عرضه و فروش متانول

فروش متانول شبراز و زاگرس بصورت فله در حواله هاي ۲۰ تن و يا در بشكه هاي ۲۲۰ ليتري فلزي وپلي اتيلن به وزن ۱۶۰ كيلوگرم قابل عرضه است.

فهرست واژگان

[۱]–  plywood

[۲]–  واکنشی که در آن یک گروه عاملی هیدروکربنی از استر به الکل منتقل شده و یک الکل و استر جدید تشکیل می­شود.

[۳] VOC Exempt material [۴]– methylamines [۵]– methyl halides

[۶]–  بیودیزل یک سوخت غیر سمی و تجدید پذیر است که از منابع طبیعی مانند روغن های گیاهی، چربی حیوانات و جلبک ها به دست می آید.

[۷]– methyl tertiary butyl ether (MTBE) [8]– dimethyl ether (DME) [9]– dimethylaniline [10]– cholesterol [11]– streptomycin [12] Co-solvent [13]–  Polyethylene terephthalate (PET) [14]– polyester Terylene [15]– poly(ethene) [16]– poly(propene) [17]–  gasification reactor [18]–  steam-methane or SMR

[۱۹]– Biomass : زیست توده یا بیومس یک منبع تجدیدپذیر انرژی است که از مواد زیستی به دست می‌آید. به‌طورکلی زباله‌هایی که منشأ زیستی داشته باشند و از تکثیر سلولی پدید آمده باشند زیست‌توده نامیده می‌شوند.

[۲۰]– Reduction

[۲۱]– Steam reforming : فرآیندی که طی آن بخار در دمای بالا با سوخت فسیلی واکنش داده و ترکیباتی مانند هیدروژن و کربن مونوکسید تولید می­شود.

[۲۲]– Copper-Zinc Oxide catalyst [23]– Aluminium Oxide [24]– Chromium(III) Oxide